Jako że mamy 16 Października tzn dziś rozpoczyna się sezon na robienie ekshumacji który kończy się w połowie kwietnia ,zgodnie z tym co pisałem w ostatnim swoim tematycznym poście mój wpis będzie o ekshumacjach z zbiorowych grobów zwanych fachowo Jamami Grobowymi .
Tytułem wstępu wspólnie przeniesiemy się do lat 90 do miasteczka Srebrenica gdzie dokonano masakry ludności cywilnej ,stłoczono ich do budynku kolo stadionu piłkarskiego który był elementem zabudowy szkoły ,i serią z Ak 47 byli potraktowani facetów kobiety i dzieci ,łącznie zginęło co najmniej 7414 bośniackich muzułmanów .Pochowano ich do masowych grobów .Po odkryciu zbrodni pod auspicjami ONZ powstał specjalny oddział do poszukiwania i ekshumacji ofiar ze Srebrenicy .
Podobne jamy grobowe powstały w innych miejscach mordu w Katyniu Miednoje Ostaszkowie ,na tzw Łączce na Cmentarzu powązkowskim ,w Polsce jest też masa takich miejsc pozostałości po Kampanii wrześniowej .
A teraz przejdę do samej ekshumacji w takich miejscach (cały czas będę bazował na ekshumacji na terenach byłej Jugosławii a wszędzie indziej wygląda to tak samo).W procedurze ekshumacji biorą udział specjaliści medycyny sądowej antropolodzy i archeolodzy sądowi ,inspektorzy i technicy policji kryminalnej oraz pracownicy urzędów którzy zajmują się zbrodniami na ludzkości .Do odkopywania jam grobowych transportu szczątków i ich przechowywania zajmują się lokalne firmy pogrzebowe ,a szczątki przechowywane są w Zakładach medycyny sądowej .Pierwszym etapem jest ustalenie dokładnej lokalizacji masowych grobów informacje te dostarczają najczęściej świadkowie masakry zdarza się też że zeznają o miejscu rzezi oprawcy ,często też informacja pochodzi od zwykłego człowieka który np znalazł w lesie kość ludzką lub np czaszkę .Gdy zostanie określone miejsce przypuszczalne gdzie masowe groby mogą być do akcji przystępują wytresowane psy przystosowane do poszukiwania zwłok a jak to nie przyniesie skutku używa się specjalnych georadarów które robią zdjęcie rentgenowskie w głąb gruntu i gdy natrafi się na ślad na ekranie pędzie to pokazane .Gdy już jesteśmy pewni miejsca jamy grobowe są odkopywane najczęściej ręcznie aby nie zniszczyć tego co jest pod ziemią ,w zależności od warstwy ziemi używa się też koparek do ściągnięcia dużej warstwy ziemi ale robi się to bardzo delikatnie .Od momentu gdy koparka natrafia na pierwsze szczątki ludzkie na teren jamy grobowej wkraczają specjaliści ekshumacyjni i pomagający im pracownicy odpowiednio przeszkoleni do tego typu prac .Odkryte szczątki i kości są po odpowiednim oczyszczeniu z ziemi są numerowane i fotografowane w jamie grobowej tak jak zostały odnalezione a następnie są wkładane do specjalnych worków na zwłoki lub pudełek jeżeli są to tylko kości ,zawartość torby jest ponownie fotografowana ,po czym jest zamykana i umieszczana w pojeździe do tego przeznaczonym najczęściej karawanie .po wyciągnięciu zawartości grobu ,jama jest zabezpieczana folią i dostaje dozór policyjny 24 godziny na dobę .Po zakończeniu ekshumacji po dokładnym powtórnym sprawdzeniu jamy i obfotografowaniu jama zostaje zasypana .
Po zakończeniu ekshumacji wszystkie szczątki transportowane są do ZMS w których dochodzi do 2 etapu czyli prac antropologicznych i identyfikacyjnych ,kości są myte wodą pod dużym ciśnieniem i wysuszone ,następnie umyte i wysuszone kości rozkładane są na stołach sekcyjnych albo płachtach folii w zależności od tego gdzie ten etap jest przeprowadzany ,następnie kości każdej z ofiar układa się w porządku anatomicznym jak znajdują się w ciele ,na specjalnych szkicach zaznacza się na czerwono brakują ce kości ,zaznacza się także każde uszkodzenie kości .Następnym etapem jest ustalenie ustalenie profilu biologicznego danego szkieletu ,czyli ustalenie płci ,przypuszczalny wiek ,wzrost ,następnie ustala się przyczynę zgonu i sposobu w jakim śmierć nastąpiła ,choć często ustalenie przyczyn bywa niemożliwe ,końcowym etapem badań post mortem jest pobieranie próbek kości i zębów do badań DNA .
Teraz następuje etap bardzo trudny tzn Identyfikacja aby szkielety odzyskały imiona i mogły być pochowane w imiennych grobach gdzie rodziny będą mogli położyć kwiaty .Identyfikacja przebiega dzięki badaniom DNA oraz rzeczom znalezionym w jamach grobowych np gdy w masowych grobach są żołnierze ,to często wielkim źródłem informacji jest nieśmiertelnik który żołnierz ma zawieszony na szyi albo często też ma w ustach n języku ,bo po śmierci tak też umieszczano nieśmiertelnik .Od rodzin pobiera się materiał porównawczy DNA ,rodziny opisują jak dane osoby wyglądały jakie miały znaki szczególne ,jakie choroby przebyły .
Procedura ekshumacji po ponownej identyfikacji kończy się ponownym pochówkiem szczątków w grobach .
Następnym moim wpisem wrócę do kwestii Ceremonii pogrzebowych .